Λίγα λόγια για το Γκάζι...

Το Γκάζι (παλαιότερα Γκαζοχώρι ή και Φωταέριο) είναι συνοικία της Αθήνας, η οποία εντοπίζεται νοτιοδυτικά της διασταύρωσης της Ιεράς Οδού με την Οδό Πειραιώς. Οφείλει την ονομασία της στις γειτονικές εγκαταστάσεις του φωταερίου.

Το εργοστάσιο παραγωγής αεριόφωτος ιδρύθηκε το 1857. Γύρω στο 1910 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή οίκοι ανοχήςτης Αθήνας, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να αποκαλείται εκείνη την εποχή η περιοχή και οι οίκοι ανοχής «γκάζι» ή «γκαζοχώρι». Με το όνομα «γκαζοχωρίτης» αποκαλείτο ο τακτικός θαμώνας των οίκων αυτών, ενώ «γκαζοχωρίτισσα» η κάθε ιερόδουλος που δούλευε εκεί. Γύρω από το εργοστάσιο φωταερίου άρχισαν σταδιακά να οικοδομούνται στα μέσα του 20ού αιώνα χαμηλές κατοικίες με λίγα δωμάτια και μεγάλες αυλές που φιλοξενούσαν πολυμελείς οικογένειες των Αθηνών. Επρόκειτο για υποβαθμισμένη περιοχή, ενώ χαρακτηριστικός δρόμος ήταν η οδός Βουταδών. Παρά ταύτα, δεν παρουσίαζε υψηλή εγκληματικότητα. Οι κάτοικοι, ήσυχοι μεροκαματιάρηδες, ασχολούνταν κυρίως με το τύπωμα ονομάτων πάνω σε ξύλινα καφάσια.

Το 1967, εξαιτίας των δύσκολων κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών που επικρατούσαν στη Βόρειο Ελλάδα, οικογένειες μουσουλμάνων κατέβηκαν στην Αθήνα και εγκαταστάθηκαν στο Γκάζι, αναζητώντας εργασία στο εργοστάσιο παραγωγής αεριόφωτος. Οι σχέσεις με τους παλαιούς κατοίκους ήταν μάλλον τυπικές. Με το πέρασμα των ετών, στην περιοχή σταδιακά άνοιξαν πολυάριθμα συνεργεία αυτοκινήτων, βαφεία, φαναρτζίδικα και καταστήματα πώλησης ανταλλακτικών, στριμωγμένα το ένα δίπλα στο άλλο στα στενά δρομάκια της περιοχής. Την απόσταση στις σχέσεις των κατοίκων επιχειρεί η ελληνική πολιτεία να περιορίσει το 1996, όταν σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο των Αθηνών χαρακτηρίζεται το 87ο δημοτικό σχολείο στο Γκάζι "διαπολιτισμικό". Το 70% των μαθητών είναι μουσουλμάνοι ελληνικής υπηκοότητας, το 20% Έλληνες ορθόδοξοι και το 10% παιδιά από την Αλβανίακαι τη Ρουμανία.

Στις αρχές του 21ου αιώνα, στην περιοχή αυτή αναζητεί η γκέι κοινότητα των Αθηνών χώρο για την ανάπτυξη δεσμών. Τα μουσικά νυχτερινά κέντρα που λειτουργούν επί της Ιεράς Οδού προσελκύουν τα φώτα της νύχτας και οι μικρές παλαιές κατοικίες με τις αυλές και τους οίκους ανοχής αναπλάθονται και μετατρέπονται σε καφετέριες και μπαρ. Σύντομα ανοίγουν εστιατόρια και μικρά κλαμπ και η περιοχή αρχίζει να γνωρίζει δραστήρια νυχτερινή ζωή. Λόγω δε των απαγορευτικών τιμών για κατοικία στα προάστια και τις ακριβές συνοικίες των Αθηνών, πολλοί αναζητούν φθηνή κατοικία στην περιοχή προκειμένου να εξασφαλίσουν τον προσωπικό τους χώρο, κάτι στο οποίο βοηθούν και οι ανακαινίσεις παλαιών διαμερισμάτων και η έντονη ανοικοδόμηση.

Σήμερα όμως η όλη περιοχή βρίσκεται σε πλήρη χωροταξική ανάπλαση και οι άλλοτε γκαζοχωρίτισσες ιερόδουλες έχουν μετακινηθεί βόρεια της Ιεράς οδού, κοντύτερα προς την πλατεία Ομονοίας. Το Γκάζι έχει συνδεθεί με το Θησείο μέσω των πεζοδρομήσεων της Ερμού, της κατασκευής πάρκων και ελεύθερων χώρων, ενώ σημείο σταθμός στην ανάπτυξή της στάθηκε η λειτουργία του Σταθμού του Κεραμεικού, που έδωσε ώθηση στην εντατικοποίηση της νυκτερινής διασκέδασης και στην αναβάθμιση της ποιότητάς της. Πλέον, αποτελεί σημείο συνάντησης για τις νεανικές παρέες των Αθηναίων και σφύζει από ζωή τα Σαββατόβραδα. Το νέο παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη συμβάλλει στην αναβάθμιση της περιοχής, φιλοξενώντας εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ η Νέα Εθνική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ανεβάζει κλασσικές και εναλλακτικές παραστάσεις. Σημείο κατατεθέν αποτελεί η Τεχνόπολις των Αθηνών που λειτουργεί σήμερα ως πολυδύναμο πολιτιστικό κέντρο.